ANŽUVINSKI LJILJAN JE DEFINITIVNO MUSLIMANSKOG PORIJEKLA

Stručnjak za područje srednjovjekovne heraldike Diana Darke u svojoj knjizi „Otimanje od Saracena: Kako je islamska arhitektura oblikovala Evropu“ piše: “Franački vojnici u Siriji provodili su većinu vremena smješteni u svojim dvorcima i kasarnama, rijetko se miješajući s muslimanskim stanovništvom, čiji je kulturalni nivo bio mnogo viši od njihovog. Ali, bez obzira na segregaciju, od domorodaca su naučili kako da dresiraju golubove da nose vojne i obavještajne informacije, a također su posudili i mnoge aspekte tzv. pravednog viteštva (kavaljerstva), lokalno poznatog kao “jarid”, što se odnosilo na tupu strelicu koja se koristila u već pomenutom konjičkom sportu.

Na ravnicama Sirije razvili su se različite vrste vojne konjice. Sve veća upotreba heraldičkih grbova bila je posljedica kontakta s muslimanskim vitezovima. Dvoglavi orao, plosnati cvijet i dva ukrštena ključa mogu se navesti kao elementi muslimanske heraldike tog perioda. Muslimanski vladari imali su različita vrste vojske, što je davalo poticaj praksi da se različitosti prikazuju heraldičkim dizajnom na štitovima, zastavama, značkama i kaputima. Oznaka sultana Bajbarsa bio je lav, baš kao i oznaka egipatskog sultana Ibn Tuluna prije njega, a oznaka sultana Barkuka bila je oznaka sokola. U Evropi su se grbovi pojavili na rudimentarni način tek u 11.vijeku, a početak engleske heraldike datira iz prve polovine 12 vijeka.”

Dvoglavi orao nalazi se na kovanicama pronađenim u iračkom gradu Sindžaru koje je kovao seldžučki sultan Zengi, vladar Mosula, Alepa, Hame i Edese (1127-46) koji se borio protiv krstaša, ali je simbol dvoglavog orla prvi put viđen u drevnoj Sumeriji, odakle je prešao u Babilon i zemlju Hetita. Turci Seldžuci su ga usvojili kada su se naselili u hetitskim oblastima Centralne Anadolije, a nomadski turci seldžuci su ga prenijeli u Vizantiju, odakle je stigao u Austriju, Njemačku i Rusiju. Oba kraljevska simbola zlatnog ljiljana i engleskog lava korišteni su kao grbovi na takmičenjima muslimanskih vitezova na ravnicama Sirije. Zlatni ljiljan po prvi put se javlja u drevnoj Asiriji, a postao je vrlo rasprostranjen dekorativni element umjetnosti kako Bliskog Istoka tako i svijeta.

Britanska enciklopedija kaže da je to drevni simbol čistoće, koji je Rimokatolička crkva spremno usvojila kako bi povezala Marijinu svetost sa događajima od posebnog značaja. Ovaj simbol je pronađen u grobnci faraona Ramzesa III, kao i u zidnim ukrasima antičkih civilizacija u Samari i u keramičkim grobovima u Fustatu, prvoj prijestolnici Egipta pod muslimanskom vlašću. Često se nalazi in a ranim islamskim palačama koje su gradili pripadnici Omejadske dinastije, poput Hirbat el-Mafdžara, poznatije pod nazivom “Hišamova palača“ u blizini Jerihona. Zlatni ljiljan nalazi se in a grbu zengidskog sultana Nur al-Di Ibn Zenkija, kao i na grbovima njegovih nasljednika.

Njemački učenjak L.A Mayer u svom iscrpnom desetogodišnjem proučavanju Islamske heraldike zaključuje da je simbol ljiljana, fleur de lis: “U svom pravom heraldičkom obliku, na grbu Francuske, gdje se sastoji od tri odvojena lista spojena u u sredini prutom, definitivno saracenskog (muslimanskog) porijekla.

Ljiljan u Bosni, od vremena uzdizanja naše zemlje u rang kraljevstva, postaje njenim simbolom, kojim se i danas dičimo. U bosanskom kontekstu, ljiljan prije svega sugeriše na kraljevsko dostojanstvo Kotromanića, prije negoli na čistoću Djevice Marije i Sveto Trojstvo jer Bosna je i prije 1377. bila zemlja krstjana.

Izvor: Inat.ba